Trường THPT Nghi Lộc 5 được thành lập ngày 7 tháng 8 năm 2006 theo quyết định số 2834-QĐ/UBND.VXcủa UBND tỉnh Nghệ An. Trường đóng tại xóm 15 – xã Nghi Lâm – Huyện Nghi Lộc – Tỉnh Nghệ An thuộc xã miền núi của Huyện Nghi Lộc, nơi đây điều kiện kinh tế còn gặp nhiều khó khăn nhưng là vùng quê giàu truyền thống hiếu học. Trong những ngày mới thành lập, trường gặp rất nhiều khó khăn về cơ sở vật chất, đội ngũ giáo viên nhưng bằng sự lãnh đạo sát sao của chi bộ Đảng, của BGH nhà trường sự quan tâm sâu sát của Sở GD&ĐT Nghệ An, của Huyện ủy, UBND huyện Nghi Lộc, của các cấp chính quyền địa phương, của hội cha mẹ học sinh, đặc biệt là sự phấn đấu không biết mệt mỏi của đội ngũ cán bộ, giáo viên, nhân viên và các thế hệ học sinh nhà trường, trường THPT Nghi Lộc 5 đã không ngừng phát triển và trưởng thành. Qui mô trường lớp ngày càng mở rộng và phát triển, số lượng giáo viên và học sinh ngày càng tăng. Năm học 2006 – 2007, năm học đầu tiên, toàn trường chỉ có 20 lớp, 900 học sinh, 45 cán bộ, giáo viên, nhân viên; Đến nay, trong năm học 2013-2014, nhà trường có 31 lớp với 1300 học sinh, 74 cán bộ, giáo viên, nhân viên. Cơ sở vật chất của nhà trường ngày càng khang trang, sạch đẹp. Từ chỗ chỉ có 10 phòng học cấp 4 và khu hiệu bộ 2 tầng, đến nay nhà trường đã có 2 nhà cao tầng, nhà điều hành, phòng chức năng, với các phương tiện dạy học như máy chiếu Projector, máy tính kết nối mạng internet, đồ dùng, trang thiết bị dạy học hiện đại…
Ngay từ khi thành lập, trường THPT Nghi Lộc 5 được xác định là cái nôi bồi dưỡng, giáo dục và rèn luyện của con em các xã miền Tây Nghi Lộc. Chất lượng giáo dục trong nhà trường ngày càng được nâng cao và là một trong những trường THPT trong huyện có thành tích cao trong lĩnh vực bồi dưỡng học sinh giỏi. Năm học 2011-2012 có 14 em đạt giải trong đó có 1 giải nhất, 4 giải nhì, 7 giải 3 và 2 giải KK . Năm học 2012-2013 kết quả thi HSG tỉnh đạt 23 em trong đó có 7 giải nhì và 10 giải 3, 6KK đạt tỷ lệ gần 80%, đứng thứ 18 trong toàn tỉnh. Đến năm học 2013-2014 kết quả thi HSG tỉnh lớp 11 đạt 23 em trong đó có 4 giải nhì và 6 giải 3, 13 KK đạt tỷ lệ 82,2%, đứng thứ 16 trong toàn tỉnh….. Kết quả dạy học hàng năm đã tăng nhanh và dần đi vào ổn định kết quả thi tốt nghiệp năm học 2010-2011 đạt 95.67% , năm học 2011-2012 đạt 99.8%, năm học 2012-2013 đạt 99,04%, năm học 2013-2014 là 100%.. Là một trong những trường có kết quả tốt nghiệp cao có tỷ lệ bằng hoặc cao hơn mặt bằng chung cuả tỉnh và nằm trong tốp đầu các trường THPT trong khu vực Nghi Lộc và Cửa Lò. Tỷ lệ học sinh giỏi toàn diện hàng năm đạt từ 4 đến 6 % , riêng năm học 2013-2014 đạt 6,74%.
Mặc dù trường chỉ mới thành lập được 7 năm và có điểm tuyển sinh vào lớp 10 thấp nhất huyện Nghi Lộc nhưng kết quả thi đại học hằng năm liên tục là một trong những trường có số học sinh thi đậu ĐH, CĐ cao của huyện, năm học 2010-2011 có 113 lượt em đạt điểm sàn đại học, có 1 em đạt tổng điểm 27.0; năm học 2011-2012 có 115 em đạt từ 14 điển trở lên (điểm sàn ĐH), có 1 em đạt 26 điểm. Năm học 2012-2013 có 441 lượt em dự thi với điểm bình quân 3 môn là 13.32 điểm, trong đó có 231 em đạt từ 14 điểm trở lên, có 2 em đạt 27.5 điểm, 76 em đạt 18 điểm trở lên, xếp thứ 35 trên tổng số 91 trường trong tỉnh.
Song song với việc dạy và học văn hoá, Trường THPT Nghi Lộc 5 còn luôn quan tâm đến việc giáo dục đạo đức, nhân cách, kỹ năng sống cho học sinh. Phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” đạt được nhiều kết quả đáng phấn khởi, cảnh quan môi trường trong trường luôn đảm bảo xanh, sạch, đẹp, an toàn, thân thiện, học sinh nhà trường có lối sống văn minh, thanh lịch, luôn đoàn kết, giúp đỡ nhau trong học tập.
Đội ngũ giáo viên của nhà trường ngày càng được tăng cường về số lượng và chất lượng, đến nay 100% đạt trình độ chuẩn, 14 giáo viên có trình độ thạc sĩ, 1 giáo viên là cán bộ quản lý đang làm nghiên cứu sinh, 6 giáo viên đạt giáo viên dạy giỏi cấp tỉnh. Hàng năm, có 12 đến 14 thầy giáo, cô giáo đã được Sở Giáo dục-Đào tạo công nhận là CSTĐ cấp cơ sở.
Với những thành tích đạt được, các tổ chức của Nhà trường trong thời gian qua luôn luôn được cấp trên công nhận là đơn vị trong sạch, vững mạnh. Chi bộ Đảng nhà trường đã được Huyện ủy công nhận Chi bộ trong sạch vững mạnh tiêu biểu năm 2013, Công đoàn nhà trường nhiều năm liền được công đoàn giáo dục tỉnh tặng bằng khen, Đoàn trường được Trung ương đoàn tặng bằng khen.
Từ mái trường THPT Nghi Lộc 5 thân yêu có rất nhiều em học sinh đã trưởng thành và tung cánh khắp mọi miền của đất nước. Sự nghiệp giáo dục của nhà trường đã đóng góp một phần không nhỏ vào quá trình nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực và bồi dưỡng nhân tài cho quê hương, đất nước. Trong số những học sinh đã từng học tập tại trường, hiện nay, nhiều em đã và đang là những sinh viên xuất sắc của các trường đại học có uy tín trong và ngoài nước. Sự trưởng thành của các em học sinh là phần thưởng quý giá nhất của những người làm nghề dạy học.
Năm học 2014-2015 đang đến gần, phát huy những thành quả đạt được trong thời gian qua, khắc phục những khó khăn hiện tại, thầy và trò trường THPT Nghi Lộc đang quyết tâm “Thi đua dạy tốt, học tốt” hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ năm học, phấn đấu xây dựng nhà trường có môi trường học tập nề nếp, kỷ cương, chất lượng xứng đáng với sự tin yêu, gửi gắm của các cấp ủy Đảng, chính quyền và nhân dân các xã miền Tây Nghi Lộc.